مقدمه: اختلالات طیف اوتیسم، اختلالات رشدی عصبی هستند که با مشکلاتی در ارتباطات اجتماعی و تعاملات اجتماعی و همچنین رفتارها، علایق و فعالیت های محدود و تکراری مشخص می شوند. پژوهش ها در حوزه علوم اعصاب اجتماعی نشان می دهد که کاستی های عملکرد اجتماعی در اختلالات طیف اوتیسم ممکن است از اختلالات در سیستم های عصبی حاصل شود که در پردازش اطلاعات اجتماعی دخیل هستند. در این مطالعه پژوهش های مرتبط با مبانی عصبی سه سیستم عصبی کلیدی پردازش اطلاعات اجتماعی اساسی (ادراک اجتماعی، مشاهده عمل و نظریه ذهن و سوء عمل سیستم های عصبی) در اختلالات طیف اوتیسم مرور گردید. نتایج نشان داد که فعالیت ناهنجار در نواحی مغزی دخیل در ادراک اجتماعی (شیار گیجگاهی فوقانی خلفی، آمیگدال، قشر اوربیتوفرونتال و شکنج فوزیفرم) در مناطق مرتبط با مشاهده عمل اعم از نظام اعصاب آیینه ای و سه ناحیه بهم پیوسته آن (شیار گیجگاهی فوقانی خلفی، شکنج پیشانی تحتانی و لوبول آهیانه ای تحتانی) و در مناطق اختصاص یافته به نظریه ذهن (قشر پری فرونتال میانی، پیوندگاه گیجگاهی –آهیانه ای، شیار گیجگاهی فوقانی خلفی، قشر کمربندی خلفی/پری کانئوس و لوب گیجگاهی قدامی) است.نتیجه گیری: این نتایج حاکی از پردازش ناهنجار اطلاعات اجتماعی در اختلالات طیف اوتیسم است و به عنوان نقص های سیستم های عصبی درگیر در ادراک اجتماعی، فهم عمل و نظریه ذهن تعریف گردد. این یافته ها چارچوبی برای درک مکانیسم های عصبی زیربنای کاستی های اجتماعی در اختلالات طیف اوتیسم فراهم ساخته و نقش شیار گیجگاهی فوقانی خلفی به عنوان یک ناحیه مشترک در هر سه سیستم برجسته می سازد.

بررسی تفاوت­ های جنسیتی بر پردازش مشخّصه­ های فای شخص و شمار در زبان اول و دوم دوزبانه­­ ها، محور اصلی مطالعة حاضر است. بدین منظور، عملکرد 30 نفر دوزبانة ترکی - فارسی (15 زن) که زبان دوم را به هنگام ورود به مدرسه آموخته بودند، با روش تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI) و الگوی تحریک وابسته ­به ­رویداد ارزیابی شد. هر دو گروه فعالیت معنادار پارس­آپرکولاریس را فقط برای مشخّصة شمار نشان دادند. در حالی که، ناحیة شکنج گیجگاهی­ فوقانی خلفی برای هر دو مشخّصة شخص و شمار فعال شد. نکتة قابل اهمیت این است که هیچ تفاوتی در الگوی فعالیت مغزی زنان و مردان در پردازش مشخّصه­ های فای شخص و شمار دیده نشد. به طورکلی، نتایج حاضر پیشنهاد می­ کند که پردازش مشخّصه های فای شخص و شمار متأثر از تفاوت ­های جنسیتی، سن یادگیری زبان دوم یا تعامل این دو عامل نیست که خود حاکی از توانش نحوی هم­تراز زنان و مردان در زبان اول و دوم برای دوزبانه­ های متوازن است.

1سبک دلبستگی صفتی نسبتا پایدار در طول زندگی است که بر نحوه تعامل فرد با محیط تاثیرگذار است. تاکنون پژوهش های عصب شناختی متعددی برای شناخت زیربنای عصبی دلبستگی اجرا شده است. برای مقایسه نتایج این پژوهش ها با یکدیگر و به دست آوردن مناطق مشترکی که در پژوهش ها به آن اشاره شده باشد، پس از مرور مطالعات منتشر شده و انتخاب مقالاتی که لازم برای ورود به متاآنالیز را داشتند (11 مقاله از بین 564 مقاله حاصل از جستجوی اولیه)، نتایج منتشر شده در مطالعات اولیه دلبستگی با استفاده از تخمین احتمال فعال سازی (ALE) تجزیه و تحلیل شده است. در اضطراب دلبستگی، تجزیه و تحلیل ALE همبستگی مثبتی با فعالیت در اینسولا، شکنج تحتانی لوب پیشانی، شکنج فوقانی لوب گیجگاهی، هسته های پوتامن، هیپوکامپ و گلوبوس پالیدوس نشان داد. همچنین همبستگی منفی بین اضطراب دلبستگی و فعالیت در شکنج گیجگاهی میانی، شکنج گیجگاهی تحتانی، شکنج فوزیفورم مشاهده شد. در اجتناب، تجزیه و تحلیل ALE همبستگی منفی با فعالیت در اینسولا و شکنج گیجگاهی فوقانی نشان داد و از سوی دیگر همبستگی مثبت شکنج میانی پیشانی و شکنج تحتانی لوب پیشانی و شکنج سینگولیت مشاهده شد.

هدف: شناسایی هر چه بیشتر رشته های عصبی میلین دار کپسول انتهایی (Extreme capsule) مغز انسانمواد و روشها: 10 مغز (20 نیمکره مغزی) بالغ و سالم که نیمی متعلق به زنان و نیمی متعلق به مردان بود، پس از تثبیت و طی مراحل آمادش در سطوح اصلی (کرونال، افقی و پاراساژیتال) با ضخامت 15 میکرومتر به صورت سریال برش داده شده و این برشها به روش Klüver-Barrera و Heidenhain-Woelcke رنگ آمیزی شدند.یافته ها: رشته هایی از قشر درپوش پیشانی- آهیانه ای (Frontal-Parietal Operculum) منشا می گرفتند و وارد کنار پشتی (Dorsal) کپسول انتهایی می شدند. قسمت اعظم این رشته ها که در بخش خارجی کپسول انتهایی قرار داشتند، در نیمه پشتی قشر شکنجهای قطعه جزیره (Insula) ختم می شدند. بخش کوچکی از این رشته ها در مجاورت کلاستروم نزول کرده تا سرانجام به قشر درپوش گیجگاهی (Temporal)، از جمله ناحیه شنوایی و قشر شکنج گیجگاهی فوقانی ختم می شدند. برخی از رشته های کپسول انتهایی در کلاستروم ختم می شدند. یا از آن منشا می گرفتند. رشته هایی نیز بین بخش شکمی (Ventral) قشر شکنج فوقانی قطعه جزیره و بخش پشتی قشر شکنج تحتانی مبادله می شدند و در حقیقت رابط بین شکنجهای مجاور قطعه جزیره بودند. تعدادی از رشته ها از بخش شکمی قشر شکنج فوقانی قطعه جزیره در مجاورت کلاستروم پایین آمده و به درپوش تمپورال، از جمله ناحیه شنوایی و شکنج گیجگاهی فوقانی ختم می شدند. تمامی رشته هایی که از بخش شکمی قشر شکنج تحتانی قطعه جزیره آمده بودند و برخی از رشته هایی که از کلاستروم منشا گرفته بودند، همگی به درپوش تمپورال، از جمله ناحیه شنوایی و شکنج گیجگاهی فوقانی ختم می شدند. رشته های دسته قلابی و دسته طولی تحتانی از بخش شکمی کپسول انتهایی عبور می کردند. رشته هایی ضمن عبور از میان کلاستروم پشتی بین کپسولهای خارجی و انتهایی مبادله می شدند.نتیجه گیری: اکثر رشته های کپسول انتهایی از نوع رشته های هماهنگی (Association fibers) است؛ هرچند رشته های خروجی (Projection fibers) نیز در ساختمان آن شرکت می کنند. رشته های هماهنگی موجود در کپسول انتهایی را می توان به سه گروه تقسیم کرد: 1- رشته های هماهنگی طویل و شناخته شده، 2- رشته های هماهنگی کوتاه و 3- رشته های هماهنگی ای که رابط بین درپوشهای پیشانی- آهیانه ای و گیجگاهی هستند و به اعتقاد نویسندگان می توان آنها را «رشته های هماهنگی حدواسط» نامید.

تومور آنژیومیولیپوما در خارج از کلیه ناشایع و در مدیاستن بسیار نادر است. مقاله حاضر شامل معرفی یک خانم 56 ساله است که به علت سرفه و درد مبهم قفسه سینه از هشت ماه قبل، به این مرکز مراجعه کرد. در رادیولوژی توده ای در قسمت فوقانی – خلفی مدیاستن دیده شد. بیمار تحت توراکوتومی قرار گرفت و نتیجه پاتولوژی و ایمونوهیستیوشیمی تومور، مطابق با تشخیص آنژیومیولیپوما بود. مورد حاضر سومین گزارش تومور در این ناحیه بوده و هشتمین مورد از کل موارد گزارش شده آنژیومیولیپومای مدیاستن است.

هدف: بررسی نحوه پردازش ریتم در موسیقی دستگاهی ایران با استفاده از .fMRI روش: به 12 نفر موسیقی دان راست دست با حدود سنی 30 20 سال قطعاتی از دستگاه ماهور به دو شکل ریتمیک و غیرریتمیک و با ترتیب تصادفی ارایه و میزان افزایش فعالیت نواحی مختلف مغزی آنها بررسی شد. یافته ها: نواحی خاص از مغز هنگام ارایه هر یک از قطعات ماهور ریتمیک و غیرریتمیک فعال می شود. بیشترین میزان فعالیت هنگام ارایه قطعات ماهور غیرریتمیک در نیمکره راست و در نواحی شکنج پیشانی میانی، پلنیوم گیجگاهی و شکنج گیجگاهی فوقانی مشاهده شد. قطعات ماهور ریتمیک نیز موجب افزایش فعالیت نیمکره چپ به ویژه نواحی آمیگدال قطب پیشانی، قشر مخ حدقه ای، بخش قدامی شکنج گیجگاهی میانی و قشر اولیه حرکتی شد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت، جانبی شدن نقش مهمی در درک ریتم دارد. بر اساس مدل سلسله مراتبی نیز می توان داده ها را تفسیر کرد، به این معنا که هر اندازه موسیقی دارای عناصر پیچیده تر چون ریتم باشد، سطوح بالاتری از مغز را فعال می کند.

زمینه و هدف: فنون تصویربرداری عصبی در پردازش شنیداری و دیداری گفتار از رویکردهای جدید علوم اعصاب در مطالعات ساختاری سازوکارهای عالیِ درگیر در این فرآیند به شمار می رود. این مطالعه به منظور بررسی فعالیت مغزی در هنگام درک محرک های گفتاری دیداری و شنیداری در افراد هنجار فارسی زبان توسط تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی صورت گرفت.روش بررسی: تصاویر حاصل از تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی فعالیت مغزی 19 زن 30-20 ساله با ارایه محرک بینایی /ka/ و محرک شنوایی /pa/ به روش طراحی بلوک در قالب دو سری تصاویر T1-weighted و عملکردی، ثبت گردید. سپس نتایج با استفاده از نرم افزار FSL تجزیه تحلیل شد و نتایج گروهی با یکدیگر مقایسه گردید.یافته ها: در پاسخ به محرک دیداری، بخش های میانی و نیز سطوح قشری فعال گردید، اما در پاسخ به محرک شنیداری بیشتر فعالیت ها در عمق دیده شد. در این راستا، منطقه مارجینال فوقانی قدامی چپ و قسمت هایی از سیستم حرکتی گفتار شامل قشر اینسولار و سینگولیت با محرک دیداری، و منطقه مارجینال فوقانی خلفی چپ و شکنج گیجگاهی فوقانی راست با محرک شنیداری فعال شدند. به علاوه در این بررسی در تعداد 15 نفر از افراد اثر McGurk در سطح رفتاری نیز به اثبات رسید.نتیجه گیری: فعال شدن منطقه ای واحد، شکنج مارجینال فوقانی چپ، در پاسخ به هر دو محرک دیداری و شنیداری، فرضیه وجود منطقه مشترک پردازش واج شناختی ورودی حواس را مطرح می نماید. شدت فعالیت با محرک شنیداری بیشتر می باشد، و همچنین مناطق با محرک دیداری گستردگی و تعدد بیشتری دارند که نشان از ناآشنایی مغز افراد هنجار در درک محرک های دیداری گفتاری است.

هدف: سالهاست که بررسی ضایعات مغزی همراه با نشانگان های گوناگون زبان پریشی اساس پژوهش های مربوط به سازمان بندی زبان در مغز را شکل می دهد. پژوهش حاضر با هدف سنجش ارتباط میان جایگاه ضایعات مغزی و زبان پریشی بروکا و ورنیکه در بیماران فارسی زبان تک زبانه سکته مغزی انجام شد.روش بررسی: این مطالعه توصیفی، از نوع مطالعات تک سیستمی (مطالعه با نمونه کوچک) می باشد. از میان 120 بیمار دارای سکته مغزی مراجعه کننده به کلینیکهای رفیده، تبسم، مغز و اعصاب کرج، بیمارستانهای لقمان حکیم و امام خمینی شهر تهران، تنها 9 بیمار (5 مرد و 4 زن) دارای زبان پریشی بروکا و 2 بیمار (2 مرد) دارای زبان پریشی ورنیکه واجد شرایط شرکت در پژوهش حاضر بودند. برای تشخیص نوع زبان پریشی بیماران از آزمون زبان پریشی فارسی (اف.ای.تی.)، زیرآزمون درک دستوری نسخه فارسی آزمون زبان پریشی دوزبانگی (بی.ای.تی.)، آزمون زبان پریشی نامیدن فارسی و ارزیابی کنش پریشی (ضمیمه آزمون نامیدن) استفاده شد. تشخیص جایگاه ضایعات مغزی بیماران نیز از طریق تصاویر ام.آر.آی. انجام شد.یافته ها: در بیماران زبان پریش بروکا (12.51±46 ساله)، نواحی کپسول خارجی–اینسولا، آپرکولوم رولاندیک، شکنج پیشانی تحتانی، ناحیه مرکزی (شکنج پیش مرکزی و پس مرکزی) و بخش قدامی شکنج گیجگاهی دچار ضایعه شده بود. در بیماران زبان پریش ورنیکه (8.48±66 ساله) نواحی کپسول خارجی-اینسولا، بخش خلفی شکنج گیجگاهی، بخش قدامی شکنج گیجگاهی و لوبول آهیانه ای تحتانی ضایعه دیده بود.نتیجه گیری: با توجه به جایگاه ضایعات مغزی در بیماران پژوهش حاضر، در هیچ یک از بیماران زبان پریش بروکا و ورنیکه، ضایعات مغزی تنها به ناحیه بروکا و ورنیکه محدود نشده بود. البته با توجه به تعداد اندک بیماران زبان پریش شرکت کننده در پژوهش حاضر، تعمیم نتایج آن به سایر افراد دارای زبان پریشی بروکا و ورنیکه دشوار است.

زمینه و هدف: از اجزای مهم در روند تشخیص و طرح درمان در ارتودنسی، عملکرد تنفسی بیمار است که رابطه مستقیم با اندازه راه هوایی فوقانی دارد. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی عمق راه هوایی فوقانی توسط رادیوگرافی های سفالومتری استاندارد در افراد ایرانی دارای انواع ناهنجاری قدامی-خلفی و عمودی می باشد. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی پنجاه رادیوگرافی در گروه عمودی نرمال جهت ارزیابی اندازه راه هوایی در بعد قدامی- خلفی و پنجاه رادیوگرافی در گروه قدامی- خلفی نرمال جهت ارزیابی اندازه راه هوایی در بعد عمودی مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری متغیرهای خطی شامل عمق نازوفارنژیال، عمق اوروفارنژیال و عمق هایپوفارنژیال صورت پذیرفت. داده ها توسط نرم افزار SPSS ویرایش 15 مورد تحلیل واقع شد و نتایج با استفاده از آزمون واریانس و  Tukey HSDتعیین و ارائه گردید. یافته ها: در گروه نرمال از لحاظ قدامی-خلفی، با افزایش بعد عمودی، اندازه راه هوایی فوقانی کاهش یافت به گونه ای که این اندازه در افراد Hyperdivergent نسبت به افراد Hypodivergent به طور معنی داری کمتر بود (P<0.001) در گروه نرمال از لحاظ عمودی، با افزایش زاویه ANB، اندازه ناحیه اروفارنکس و هایپوفارنکس کاهش یافت به گونه ای که این اندازه در افراد CL II نسبت به افراد CL III به طور معنی داری کمتر بود (P<0.001). این در حالی بود که از لحاظ اندازه نازوفارنکس بیشترین میزان در افراد CL I مشاهده گردید. نتیجه گیری: ابعاد راه هوایی تحتانی و فوقانی با افزایش ارتفاع صورت، کاهش و با کاهش زاویه ANB، افزایش می یابد

سابقه و هدف: به دلیل اینکه ساختمانهای حلقی در ایجاد ناهنجاری ها و در تشخیص و طرح درمان درمانهای ارتودنتیک نقش دارند، اندازه فضاهای هوایی فوقانی می تواند در گروه های متفاوت ناهنجاری ها تفاوت داشته باشد. به همین جهت این مطالعه با هدف استفاده از رادیوگرافی سفالوگرام لترال، عمق راه هوایی فوقانی در سه بعد نازوفارنژیال، اروفارنژیال و نازوفارنژیال در سه نوع متفاوت رشد عمودی و سه نوع ناهنجاری قدامی خلفی Angle انجام شد.مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی  90بیمار بین 15 تا 27 سال دارای انواع مال اکلوژن (C1 I, II, III) و انواع بایت (Normal bite, Open bite, Deep bite) در سه بعد نازوفارنژیال، اورفارنژیال و نازوفارنژیال مورد مطالعه سفالومتریک قرار گرفتند. رادیوگرافیهای سفالومتری لترال با یک دستگاه رادیوگرافی و توسط یک تکنسین بدست آمد. افراد مورد بررسی فاقد تنفس دهانی، خرناس های شبانه شکستگی های سر و صورت، بیماریهای TMJ و سابقه درمانهای ارتودنسی یا ارتوپدیک و انواع بیماریهای دستگاه تنفس فوقانی، جراحیهای فک و صورت، وجود لوزه ها و آدنویید و سابقه جراحی آنها و انواع سندرم ها بودند. پس از بدست آوردن لترال سفالوگرام ها و انجام آنالیزهای سفالومتریک و تعیین نوع مال اکلوژن و نوع بابت هر بیمار، هر یک از متغیرهای مورد مطالعه اندازه گیری شده، عامل بزرگنمایی (به میزان 1/1) در آنها تاثیر داده شد و مورد بررسیهای آماری قرار گرفت. در بین گروه ها آنالیز واریانس و Chi- square و بین گروههای فرعی آزمون T-test انجام شد. یافته ها: میزان عمق میانگین و انحراف معیار عمق هایپوفارنژیال در سه نوع بابت و در ناهنجاری های C1 I, II, III عبارت بود از: 4±17 میلی متر، میزان عمق میانگین و انحراف معیار عمق اروفازنژیال در سه نوع بایت و در ناهنجاری های Cl I, II, III عبارت بود از: 8/2±5/10 میلی متر، میزان عمق میانگین و انحراف معیار عمق نازوفازنژیال در سه نوع بایت و در ناهنجاری های  22.5±3.7 Cl I, II, IIIمیلی متر بدست آمد.نتیجه گیری: تنها عمق نازوفارنژیال بین مال اکلوژنهای Cl III, Cl II و بین مال اکلوژنهای Cl I, Cl III تفاوت دارد. سایر عمق ها تفاوتی از جهت ناهنجاریهای قدامی خلفی و عمودی با هم تفاوتی نشان نمی دهند. در Cl. III اسکلتال این عمق کوچکتر از Cl. I و  Cl II بود که در درمانهای ارتودنسی ارتوپدی و جراحی جهت اصلاح ناهنجاری های قدامی خلفی شایان توجه است.